Máy VN05 là máy làm tỏi đen được bán ngoài thị trường, được giới thiệu là theo công nghệ sản xuất tỏi đen của Nhật Bản, với dung tích là 5kg nguyên liệu/lần lên men. Qua sử dụng cho thấy, hiệu quả sản xuất tỏi đen của máy không cao (trung bình sản phẩm đạt tiêu chuẩn khoảng 50%. Theo nhận xét của người tiêu dùng, chị Lương Huỳnh Anh Thư – khu phố 2, phường Đài Sơn, TP.Phan Rang - Tháp Chàm cho biết khi mua sản phẩm VN 05 chị rất kỳ vọng vào việc sản xuất tỏi đen của máy, vì tin tưởng máy đã được rao bán phổ biến. Tuy nhiên, qua quá trình sử dụng máy không đem lại hiệu quả như mong muốn. Sản phẩm qua quá trình lên men có tỉ lệ hỏng nhiều. Sau một vài lần lên men không thành công, chị quyết định không làm tỏi đen nữa). Đối với nhóm tác giả qua quá trình sử dụng máy VN05 còn cho thấy, trong quá trình lên men người sản xuất không kiểm tra được các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm và thời gian lên men; phải đảo tỏi hàng ngày; tỏi đựng trong các hộp nên khối lượng/lần lên men không nhiều và thao tác mất nhiều thời gian. Từ những thực tế trên, nhóm tác giả có ý tưởng cải tiến máy VN05 với các nội dung như sau:
* Gắn thêm màn hình LCD để hiển thị thông tin trong quá trình lên men.
Việc gắn thêm màn hình LCD để hiển thị các thông tin về nhiệt độ, độ ẩm, thời gian lên men đã thực hiện cho phép người sản xuất có thể kiểm soát được thời gian lên men, nhiệt độ, độ ẩm có phù hợp với yêu cầu của quy trình hay không từ đó đưa ra biện pháp can thiệp đúng thời điểm nếu cần thiết.
* Thay hộp đựng tỏi nguyên liệu bằng khung inox.
Ngoài việc tăng được lượng nguyên liệu/lần lên men, khung inox còn giúp cho tỏi không bị úng thuỷ làm đen vỏ do tiếp xúc với dịch từ tỏi tạo ra trong quá trình xử lý nhiệt.
* Dùng cảm biến nhiệt độ và độ ẩm để kiểm soát quá trình lên men theo quy trình đã được cài đặt (Chip được sử dụng trong hệ thống là PIC18F6420).
Các thiết bị này giúp người sản xuất kiểm soát được các thông số về nhiệt độ, độ ẩm trong quá trình lên men có đúng với quy trình đã được cài đặt hay không. Các máy đã được sản xuất thường dùng role cơ để kiểm soát quá trình gia nhiệt, còn máy được cải tiến chip điều khiển quá trình này.
Việc sử dụng Chip PIC18F6420 có những ưu điểm sau:
· Độ dài mã lệnh 16-bit, cho phép thực hiện các tính toán phức tạp với bộ nhớ lớn hơn.
· Hỗ trợ các giao tiếp ADC, I2C, USART. Đây là những giao tiếp quan trọng cần trong hệ thống.
· Cộng đồng phát triển tại Việt Nam rất lớn, đồng nghĩa với việc hỗ trợ mã nguồn tốt hơn.
* Đưa ra được thông số phù hợp để sản xuất tỏi đen từ tỏi trồng tại Phan Rang
Hiện nay các máy được bán trên thị trường phần lớn là dùng để sản xuất tỏi một tép, nhiều tép có nguồn gốc từ Trung Quốc, Lý Sơn…chưa có nhiều công trình nghiên cứu về sản xuất tỏi đen từ tỏi trồng tại Phan Rang. Qua thực nghiệm cho thấy, đối với việc sản xuất tỏi nhiều tép Phan Rang cần có thông số về nhiệt độ, độ ẩm, thời gian lên men khác so với sản xuất tỏi một tép.
v Khả năng ứng dụng của máy VN 05: Máy làm tỏi VN05 ban đầu được thiết kế bao gồm:
- Kết cấu vỏ: được làm từ kết cấu vỏ sắt có phủ lớp sơn cách điện, bên trong là buồng ủ tỏi bằng inox. Tất cả các vật liệu này đều có thể dễ dàng mua được trong các cửa hàng, xưởng cơ khí.
- Hệ thống điện cung cấp gồm: dây may xo gia nhiệt, có relay nhiệt, đèn neon chiếu sáng.
- Hệ thống cảm biến độ ẩm: không có
- Các thiết bị, vật liệu trên hoàn toàn dễ kiếm và giá cả tương đối rẻ tại thị trường Việt Nam nên việc cải tiến máy hoàn thành sản phẩm là rất khả quan.
v Máy VN 05 sau khi được cải tiến:
- Giữ lại kết cấu vỏ ngoài. Cải tiến hệ thống điện: thêm mạch điện tự động hoá như điều khiển hệ thống gia nhiệt bằng relay điện thông qua mạch điều khiển.
- Gắn thêm hệ thống cảm biến nhiệt độ (LM35) và độ ẩm (AM1001). Có kèn báo trong trường hợp khẩn cấp hoặc hết thời gian lên men.
- Thêm màn hình LCD hiển thị nhiệt độ, độ ẩm, số ngày đã lên men; giao tiếp để setup chương trình ủ tỏi theo yêu cầu người dùng. Bàn phím và màn hình LCD được đặt trong hộp điều khiển nhựa được in bằng máy in 3D.
· Nếu máy cải tiến hoàn thiện hoàn toàn có thể cạnh tranh với loại máy đã bán ngoài thị trường do các linh kiện dùng để sản xuất, cải tiến có thể tìm thấy dễ dàng trên thị trường với giá cạnh tranh. Máy vận hành được hai chế độ là tự động và setup theo ý muốn.
· Máy có thể sản xuất ra sản phẩm với chất lượng tương đương với các sản phẩm tỏi đen có bán ngoài thị trường.
· Có thể dùng giải pháp trên để sản xuất máy làm tỏi với quy mô lớn hơn bằng những vật liệu có sẵn tại thị trường Việt Nam. Máy dễ sử dụng, với nhiều thông tin được hiển thị giúp người sản xuất dễ dàng tương tác với máy trong quá trình lên men sản phẩm tỏi đen. Máy đã được đưa vào thử nghiệm tại số nhà 46/12 đường Nguyễn Thị Minh Khai, TP.Phan Rang – Tháp Chàm với nhiều loại tỏi khác nhau. Sản phẩm tạo ra được sử dụng với nhóm nghiên cứu và một số khách hàng.
* Hiệu quả kinh tế - xã hội:
Máy cải tiến có thể được dùng để sản xuất tỏi đen; sản phẩm tỏi đen từ tỏi Phan Rang với quy mô lớn hơn. Gía thành một chiếc máy VN05 hiện nay được bán ngoài thị trường với giá khoảng 3,6 triệu đồng. Qua khảo sát về các vật liệu làm máy, nhóm nghiên cứu nhận thấy có thể làm ra chiếc máy khác có công suất tương đương, nhưng tương tác với người dùng tốt hơn và giá thành rẻ hơn 10 – 15%.
· Có thể dùng để sản xuất các loại tỏi khác nhau, đa dạng hoá việc tiêu thụ sản phẩm tỏi tại địa phương.
· Nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị sử dụng của tỏi: tỏi đen có các hợp chất phenolic, S-allyl-L-cystein (SAC) và các hợp chất hoà tan trong nước có tác dụng chống oxi hoá mạnh (Corzo-Matinez et al.; Imai et al., 1994). Vì vậy, đây là loại thực phẩm lí tưởng trong phòng ngừa bệnh tim, Alzheimer, viêm khớp và các bệnh mãn tính như tiểu đường, ung thư (Young-Min et al., 2009)
· Tăng tỉ lệ thành phẩm từ đó tăng giá trị kinh tế cho người sản xuất tỏi đen. Giá thành hiện tại của tỏi đen nhiều tép thường dao động xấp xỉ 1 triệu đồng/kg, so với tỏi thường thì giá trị cao hơn từ 2 đến 3 lần. Do đó, có thể tăng thêm thu nhập cho người sản xuất tỏi đen tại địa phương.
· Các ứng dụng khác: Có thể dùng máy để tiến hành những công việc khác như: lên men sữa chua, hâm nóng đồ ăn: bằng cách thiết lập nhiệt độ phù hợp.
Trong đợt tham dự Hội thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh Ninh Thuận lần thứ IV (2016-2017), máy cải tiến này được Hội đồng chấm thi xếp giải ba, Ban Tổ chức tặng cup, giấy khen và tiền thưởng là 7.000.000 đồng. Nhóm tác giả Lê Phạm Việt Mẫn, Nguyễn Nam Nguyên Nhã, Lê Thành Thạch; Trường Cao đẳng sư phạm Ninh Thuận, có mong muốn nhân rộng máy cải tiến VN 05 cho nhân dân hưởng thụ loại máy đầy tiềm năng và đồng thời tạo công ăn việc làm cho người sản xuất tỏi đen tại Ninh Thuận với giá thành sản phẩm rẻ./.
Phạm Châu Hoành - TTK Liên hiệp hội NT